Rozliczenie nadgodzin średniotygodniowych możliwe jest dopiero po zamknięciu okresu rozliczeniowego. Przykład. Pracownik w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym pracował 6 godzin w wolną sobotę i za pracę tę nie otrzymał dnia wolnego. Doszło więc do przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy o 6 godzin. Porady Życie zawodowe Okres rozliczeniowy – co mówi prawo pracy? Długość okresu rozliczeniowego wpływa na rozkład czasu pracy pracownika. Planując działanie zakładu, pracodawca nie może naruszać przepisów dotyczących np. godzin nadliczbowych. Wydłużone okresy rozliczeniowe sprzyjają respektowaniu praw pracowniczych. Okres rozliczeniowy w pracy – przepisy Zatrudniając pracownika na podstawie umowy o pracę, pracodawca musi uwzględniać normy czasu pracy – dobową i tygodniową (art. 129 kodeksu pracy: Zadanie to może być utrudnione ze względu na specyfikę danej branży. Dzięki wydłużeniu okresu rozliczeniowego pracodawca może zapewnić właściwy rytm pracy, nie naruszając przepisów. Długość okresu rozliczeniowego zależy od systemu, w jakim jest wykonywana praca w danym zakładzie. W systemie podstawowym - dobowy wymiar pracy wynosi 8 godzin, a tygodniowy – 40 godzin. Okres rozliczeniowy może trwać maksymalnie 4 miesiące. Jeśli mamy system równoważny - okres rozliczeniowy trwa najczęściej 1 miesiąc. Może on zostać wydłużony do 3 miesięcy z uwagi na szczególne potrzeby pracodawcy. Okres rozliczeniowy trwa od 1 do 4 miesięcy, jeśli pracownik wykonuje pracę uzależnioną od warunków pogodowych lub od pory roku. Czas trwania okresu rozliczeniowego może wynikać również z charakteru pracy. Maksymalnie miesięczny okres obowiązuje osoby, których praca polega na: dozorze urządzeń, pozostawaniu w gotowości do wykonywania obowiązków, pilnowaniu mienia lub ochronie osób. Miesięczny okres rozliczeniowy dotyczy również pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych. 4 tygodnie – tyle trwa okres rozliczeniowy w przypadku osób, które wykonują pracę w ruchu ciągłym. Każdy system czasu pracy wydłuża okres rozliczeniowy. Jego maksymalny, dopuszczalny wymiar to 12 miesięcy. Modyfikacja powinna wynikać z przyczyn, które mają związek z organizacją pracy w danym zakładzie. Długość okresu rozliczeniowego a nadgodziny Od tego, jak długo trwa okres rozliczeniowy, zależy termin wypłaty rekompensaty za nadgodziny średniotygodniowe. Dodatek pieniężny - za przekroczenie normy dobowej - jest wypłacany po zakończeniu miesiąca. Rekompensatę za nadgodziny, powstałe w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, pracownik otrzymuje na koniec okresu rozliczeniowego. Dopiero wtedy można stwierdzić, czy doszło do przekroczenia norm. Norma tygodniowa to przeciętnie 40 godzin. Aby ustalić, czy została przekroczona należy: od liczby przepracowanych godzin odjąć liczbę nadgodzin dobowych; od otrzymanego wyniku odjąć iloczyn 8 godzin i liczby dni przypadających od poniedziałku do piątku, które wykraczają poza pełne tygodnie okresu rozliczeniowego; podzielić wynik przez liczbę pełnych tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym. Jeśli wynik ostatniego działania jest wyższy niż 40, to znaczy, że doszło do przekroczenia normy tygodniowej. Za godziny nadliczbowe przysługuje dodatek. Rekompensatę wypłaca się wraz z wynagrodzeniem za ostatni miesiąc okresu rozliczeniowego. Roczny limit nadgodzin. Roczny limit nadgodzin jest trzecią wielkością ograniczającą pracę w nadgodzinach. Limit ten dotyczy tylko nadgodzin wynikających za szczególnych potrzeb pracodawcy. Zgodnie z art.151 Kodeksu Pracy liczba takich nadgodzin w skali roku kalendarzowego nie powinna przekraczać 150 godzin. Czas pracy osób zatrudnionych na umowę o pracę nie powinien zwykle przekraczać 8 godzin w ciągu doby i 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy. Pracodawcy mają możliwość przedłużenia dobowego wymiaru, wprowadzając odpowiedni system i rozkład czasu pracy. Jednak i tak może dojść do sytuacji, w której pracownikom zostanie zlecona praca ponad wymiar. Czy w takich sytuacjach pracodawca wypłaca wynagrodzenie za nadgodziny?Nadgodziny – definicjaDefinicję nadgodziny zawiera art. 151 § 1 Kodeksu pracy. Jest to praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy oraz praca wykonywaną ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy. Zgodnie z przepisami nadgodziny są możliwe, gdy:konieczne jest prowadzenie akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;występują szczególne potrzeby pracodawcy. Praca w nadgodzinach a czas wolnyGdy pracownik wykonuje pracę ponad wymiar, przysługuje mu wówczas rekompensata, która może być udzielona w formie czasu wolnego. Wymiar czasu wolnego za nadgodziny zależny jest od tego, kto wyjdzie z inicjatywą takiego rozliczenia: czy pracownik, czy pracodawca. Jeśli będzie to:pracownik, wtedy czas wolny udzielany jest w takim samym wymiarze, ile wynosiły godziny nadliczbowe (czyli 1:1);pracodawca – wymiar czasu wolnego jest o połowę wyższy niż wymiar nadgodzin (czyli 1:1½).Wynagrodzenie za nadgodzinyGdy nadgodziny nie mogą zostać rozliczone czasem wolnym, należy wypłacić pracownikowi wynagrodzenie za 151(1) Kodeksu pracy„1. Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, przysługuje dodatek w wysokości:1. 100% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:a) w nocy;b) w niedzielę i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy;c) w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu 50% wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony w pkt 1”.Normalne wynagrodzenie za nadgodzinyPojęcie normalnego wynagrodzenia określił Sąd Najwyższy w wyrokach z 3 czerwca 1986 roku (I PRN 40/86), z 22 czerwca 2011 roku (II PK 3/11) oraz z 15 lutego 2012 roku (I PK 156/11). Zgodnie z nimi normalne wynagrodzenie to takie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie. Czyli składa się ono z:wynagrodzenia zasadniczego (stawka osobistego zaszeregowania);innych stałych składników wynagrodzenia; wśród nich mogą znaleźć się takie jak: dodatek stażowy, funkcyjny, premia stała, inne stałe normalne wynagrodzenie za nadgodziny, należy:dodać stałe składniki wynagrodzenia;otrzymaną sumę podzielić przez wymiar czasu pracy obowiązujący w danym miesiącu (otrzymamy stawkę za jedną godzinę);otrzymaną stawkę mnożyć przez liczbę przepracowanych godzin Anna pracuje na pełen etat w podstawowym systemie czasu pracy (od poniedziałku do piątku). Obowiązuje ją jednomiesięczny okres rozliczeniowy. Jej wynagrodzenie zasadnicze wynosi 4500 zł, dodatek stażowy – 500 zł oraz dodatek funkcyjny – 1080 zł. W listopadzie 2022 roku z powodów szczególnych przepracowała dodatkowo:w piątek 13 listopada 2 godziny (h);w niedzielę 22 listopada 8 godzin (h).Powstałe nadgodziny nie zostały zrekompensowane czasem normalnego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe:4500 zł (wynagrodzenie zasadnicze) + 500 zł (dodatek stażowy) + 1080 zł (dodatek funkcyjny) = 6080 zł: 160 h (nominalny czas pracy w listopadzie 2022 roku) = 38,00 zł/ wynagrodzenie za godziny nadliczbowe wyniesie 38,00 zł x (2h + 8h) = 380 za godziny nadliczboweZa godziny nadliczbowe pracownik otrzymuje także dodatek za nadgodziny. Jego podstawa to wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania (określonego stawką miesięczną lub godzinową), a w sytuacji gdy taki składnik nie został wyodrębniony – 60% wynagrodzenia. Wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania pracownika niezbędne do obliczenia dodatku za nadgodziny zgodnie z wyrokiem SN z 3 kwietnia 2007 roku (II PZP 4/07, OSNP 2007/21–22/307) to wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze. W celu obliczenia dodatku należy określić, czy składniki wynagrodzenia są:w stałej stawce miesięcznej – dzieli się ją wówczas przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu (nominalny wymiar czasu pracy dla danego miesiąca);zmienne – obowiązują wtedy zasady jak przy wyliczaniu wynagrodzenia za urlop Anna (przykład 1.) za godziny nadliczbowe powinna otrzymać, obok normalnego wynagrodzenia, także dodatku za 1 h nadliczbową: 4500 zł (wynagrodzenie zasadnicze – podstawa wyliczenia dodatku): 160 h (nominalny czas pracy w listopadzie 2022 roku) = 28,13 zł/ za pracę ponad wymiar w piątek (50%) za 2 h 28,13 zł x 2 h x 50% = 28,13 za pracę w niedziele (100%) za 8 h: 28,13 zł x 8 h = 225,04 dodatki za godziny nadliczbowe wyniosą: 225,04 zł + 28,13 zł = 253,17 zł. Wynagrodzenie za nadgodziny w systemie kadrowe pozwalają na rozliczanie czasu pracy, w tym godzin nadliczbowych. Jednym z nich jest system w którym z łatwością rozliczy się wolne za nadgodziny, czy obliczyć wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe. W systemie w zakładce KADRY » PRACOWNICY w szczegółach pracownika należy przejść do Ewidencja czasu pracy, gdzie poprzez Akcje » Godziny pracy można rozliczać nadgodziny. Po wprowadzeniu danych system podczas generowania listy płac (KADRY » LISTY PŁAC » MENU » ZBIORCZE » DODAJ LISTĘ PŁAC) automatycznie wyliczy normalne wynagrodzenie oraz dodatek za nadgodziny. Dzięki temu rozliczenie nadgodzin stanie się bardzo szybkie i przyjemne. (FP) faktyczne godziny pracy – (W) wymiar czasu pracy – (ND) liczba nadgodzin dobowych = (NT) nadgodziny średniotygodniowe Przykład Dozorca zatrudniony w miesięcznym okresie rozliczeniowym przepracował we wrześniu 190 godzin, z czego 10 godzin stanowiło przekroczenie dobowe. Wymiar czasu pracy we wrześniu wynosił 176 godzin. Okres rozliczeniowy jest to okres czasu, na który powinna być planowana praca pracownika, w taki sposób aby zachowane zostały ochronne przepisy kodeksu pracy dotyczące czasu pracy. Długość okresu rozliczeniowego jest zależna od systemu pracy obowiązującego pracownika i wynosi od 4 tygodni do 12 miesięcy. Konieczność rozliczania i równoważenia pracy pracownika w każdym kalendarzowym tygodniu byłaby dla pracodawców ogromnym utrudnieniem. W pewnych sytuacjach wręcz niemożliwym stałoby się takie zaplanowanie pracy, które nie naruszałoby przepisów prawa. Konieczność zrównoważenia pracy i odpoczynku w przeciągu tygodnia paraliżowałaby organizację pracy. W związku z tym ustawodawca zdecydował się wprowadzić do Kodeksu pracy pojęcie okresu rozliczeniowego, który daje pracodawcom niezbędną elastyczność w planowaniu pracy pracowników. Długość okresu rozliczeniowego jest różna i zależy od systemu, w którym praca jest wykonywana. W podstawowym systemie czasu pracy okres rozliczeniowy wynosi 4 miesiące. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy (dobowy wymiar czasu pracy przedłużony nie więcej niż do 12 godzin) okres rozliczeniowy jest równy 1 miesiącowi, chyba że ze względu na szczególne potrzeby przedłużono go do maksymalnie 3 miesięcy. Natomiast jeżeli pracownik pracuje w równoważnym systemie czasu pracy przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych, okres rozliczeniowy może zostać wynosić od 1 do 4 miesięcy. Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami Zatrudnionych przy pracach polegających na dozorze urządzeń lub związanych z częściowym pozostawaniem w pogotowiu do pracy obowiązuje okresie rozliczeniowy nieprzekraczający 1 miesiąca. Taki sam okres przewidziano dla pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, a także pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych. Nietypowo, bo w tygodniach, określono czas trwania okresu rozliczeniowego dla pracowników wykonujących pracę w ruchu ciągłym, która nie może być wstrzymana ze względu na technologię produkcji - ich pracę należy planować i rozliczać w okresie 4 tygodni. Jeżeli pracownik złożył wniosek o pracę w skróconym tygodniu pracy lub o pracę w systemie weekendowym pracodawca ma obowiązek planować jego pracę w miesięcznym okresie rozliczeniowym. Zgodnie z nowelizacją Kodeksu pracy, która zaczęła obowiązywać od 23 sierpnia 2013 r. (ustawa z dnia 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych) – okres rozliczeniowy w każdym systemie czasu pracy może zostać wydłużony, nie więcej jednak niż do 12 miesięcy. Zmiana ta powinna być uzasadniona obiektywnymi przyczynami np. technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy. Nie może naruszać ogólnych zasad dotyczących ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. Elastyczny czas pracy przynosi korzyści przedsiębiorcom Okresy rozliczeniowe czasu pracy ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy. Jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy – długość okresu rozliczeniowego wskazuje w obwieszczeniu. Jeżeli pracodawca chce wydłużyć okres rozliczeniowy w równoważnym systemie czasu pracy (do 3 lub 4 miesięcy), a organizacja związkowa nie wyraża na to zgody lub organizacja taka nie działa u tego pracodawcy – wydłużenie okresu rozliczeniowego może nastąpić po zawiadomieniu właściwego okręgowego inspektora pracy. Zastosowanie okresów rozliczeniowych daje pracodawcy niezbędną elastyczność przy planowaniu pracy i odpoczynku pracowników. Ochronne przepisy kodeksu pracy dotyczące czasu pracy są dość sztywne – ich realizacja nie byłaby możliwa gdyby nie okresy rozliczeniowe oraz zasada przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy oraz przeciętnej 40-godzinnej normy tygodniowej. Im dłuższy okres rozliczeniowy tym pracodawca ma większe możliwości planowania pracy, nie musi np. śpieszyć się z udzielaniem czasu wolnego za pracę w nadgodzinach czy dnia wolnego za pracę w święta. Krótsze okresy rozliczeniowe powodują, że pracodawcy musza zwracać większa uwagę na organizację pracy. Jeżeli nie udzielą pracownikowi odpowiedniego odpoczynku albo nie zbilansują odpowiednio godzin pracy będą zmuszeni do wypłacania pracownikom np. dodatku za pracę w nadgodzinach. Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry Przykład: Pracownik jest zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy i obowiązuje go 1 miesięczny okres rozliczeniowy. Ze względu na zwiększone potrzeby pracodawcy przez cały miesiąc pracownik pracował dodatkowo po 8 godzin tygodniowo. Pracodawca nie był w stanie udzielić mu dni wolnych za tę pracę. Na koniec miesiąca pracownikowi należy wypłacić wynagrodzenie oraz dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, ponieważ skończył się jego okres rozliczeniowy. Porozumienie o wydłużeniu okresu rozliczeniowego Przykład: Pracownik jest zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy. Okres rozliczeniowy, który go obowiązuje, pracodawca wydłużył do 2 miesięcy. Ze względu na zwiększone potrzeby w firmie pracodawca ustalił, że przez miesiąc pracownicy będą pracować po 48 godzin tygodniowo. W kolejnym miesiącu pracodawca ustalił rozkład czasu pracy w ten sposób, że tygodniowy wymiar czasu pracy pracowników wynosił 32 godziny. Po tych 2 miesiącach pracodawca nie był zobowiązany ani do udzielenia dni wolnych, ani wypłaty wynagrodzenia za pracę w nadgodzinach, ponieważ biorąc pod uwagę okres rozliczeniowy nie została przekroczona przeciętna 40-godzinna norma tygodniowa. Podyskutuj o tym na naszym FORUM Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE W praktyce powstaje wątpliwość co do zaliczenia do limitu nadgodzin przypadających w okresie rozliczeniowym obejmującym przełom dwóch lat kalendarzowych. Z brzmienia powołanego przepisu wynika, że decydująca jest tu data powstania poszczególnych nadgodzin. Zgodnie z tym, w omawianym przypadku należy przyporządkować je do dwóch
Czy nadgodziny dobowe można odebrać w następnym miesiącu lub okresie rozliczeniowym? Odpowiedź: w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych pracownik może otrzymać czas wolny od pracy. Czytaj: Czas pracy wciąż kłopotliwy dla pracodawcy>>> Uzasadnienie: w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych pracodawca, na pisemny wniosek pracownika, może udzielić mu w tym samym wymiarze czasu wolnego od pracy. Udzielenie czasu wolnego w zamian za czas przepracowany w godzinach nadliczbowych może nastąpić także bez wniosku pracownika. W takim przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy, najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego, w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, jednakże nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego pracownikowi za pełny miesięczny wymiar czasu pracy (art. 1512 § 1 i 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) – dalej Udzielenie czasu wolnego w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych może zatem nastąpić bądź na wniosek pracownika (w proporcji 1:1, tj. za jedną godzinę pracy nadliczbowej jedna godzina czasu wolnego), bądź decyzją pracodawcy (w proporcji 1:1,5, tj. za jedną godzinę pracy nadliczbowej półtorej godziny czasu wolnego). Przepisy nie określają terminu, w jakim pracodawca, w razie uwzględnienia wniosku pracownika, powinien udzielić mu czasu wolnego. Najlepiej byłoby gdyby pracodawca i pracownik uzgodnili termin, w jakim pracownik odbierze czas wolny w zamian za godziny nadliczbowe. Jeżeli jednak tak się nie stanie rozliczenie czasu wolnego powinno nastąpić bądź w ciągu obowiązującego pracownika okresu rozliczeniowego (zgodnie z zasadą, że wszystkie kwestie związane z czasem pracy powinny być, w braku szczególnych uregulowań, rozliczane w obrębie okresu rozliczeniowego), albo w granicach roku kalendarzowego (zgodnie przyjętym rocznym limitem godzin nadliczbowych). A zatem czas wolny w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych udzielany na wniosek pracownika może zostać udzielony również w następnym miesiącu czy okresie rozliczeniowym niż ten, w którym praca ta wystąpiła. Natomiast, jeżeli udzielenie czasu wolnego w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych odbywa się bez wniosku pracownika, na podstawie jednostronnej decyzji pracodawcy, rozliczenie czasu wolnego powinno nastąpić w granicach okresu rozliczeniowego, w ramach którego pracownik wykonywał pracę nadliczbową. Po zakończeniu, więc okresu rozliczeniowego pracodawca traci prawo do samodzielnego udzielenia czasu wolnego w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych. W przypadku udzielenia pracownikowi czasu wolnego od pracy, zarówno na jego wniosek jak tez decyzją pracodawcy, pracownikowi nie przysługuje dodatek do wynagrodzenia z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych (art. 1512 § 3 Szukasz odpowiedzi na pytania z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych? Zajrzyj do Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
Pytanie: W jakiej kolejności rozliczać wolne kierowcy zatrudnionemu w systemie równoważnym, w 3 miesięcznym okresie rozliczeniowym? Czy najpierw oddawać dni za przepracowane dni wolne wynikające z pięciodniowego tygodnia pracy (np. praca w niedzielę, wolne w tygodniu) następnie wolne za nadgodziny wynikające z przekroczenia tygodniowej normy czasu pracy, czy odwrotnie najpierw Pracodawca może zlecić pracownikowi wykonywanie pracy nadliczbowej nie więcej niż 150 godzin rocznie. Limit ten może zostać zwiększony w ramach określonych granic. Sprawdź, jak powinno wyglądać rozliczenie godzin nadliczbowych wzór znajdziesz poniżej. Przejrzyj przykłady jak prawidłowo ustalić wynagrodzenie za godziny mamy do czynienia z pracą nadliczbową? Praca wykraczająca ponad obowiązujące normy czasu pracy, jak również wykonywana ponad przedłużony dobowy jej wymiar wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Jest ona dopuszczalna w przypadku: konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii, szczególnych potrzeb pracodawcy, z wyłączeniem pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia. Jaki jest limit godzin nadliczbowych? Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych z uwagi na szczególne potrzeby pracodawcy nie może przekroczyć dla jednego pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym. Kiedy można zwiększyć limit i do ilu godzin? Limit można zwiększyć, pod warunkiem, że stosowne postanowienia w tej sprawie zostaną zawarte w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie zakładowym. Pracodawcy nie objęci układem zbiorowym pracy lub zwolnieni z obowiązku tworzenia regulaminu, zapis o zwiększeniu dopuszczalnej liczby godzin nadliczbowych wprowadzają do umów o pracę. Limit może zostać zwiększony w ramach określonych granic. Co do zasady granicę tę wyznacza 416 godzin w roku kalendarzowym. Metodyka tego wyliczenia opiera się na liczbie 52 tygodni w roku i nieprzekraczalności 48 godzin tygodniowego czasu pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi, czyli 8 nadgodzin tygodniowo (52 x 8 = 416). Takie wyliczenie kwestionuje Główny Inspektorat Pracy oraz Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Zgodnie z ich stanowiskiem, przy ustalaniu limitu trzeba brać pod uwagę usprawiedliwione nieobecności wynikające z przepisów prawa pracy, a w głównej mierze prawo do urlopu wypoczynkowego. W związku z tym, pracodawca który zamierza zwiększyć limit nadgodzin w skali roku, może go ustalić na poziomie: 384 godzin dla pracowników, którzy mają prawo do urlopu wypoczynkowego w rocznym wymiarze 20 dni, 376 godzin dla pracowników, którzy maja prawo do urlopu wypoczynkowego w rocznym wymiarze 26 dni. Na marginesie warto dodać, że istnieją grupy zawodowe, które w zakresie limitu nadgodzin podlegają przepisom szczególnym. Są to na przykład kierowcy, dla których kwestie te reguluje ustawa o czasie pracy kierowców. Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia przysługuje dodatek w wysokości: 1. 100% wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających: a) w nocy, b) w niedziele i święta nie będące dla pracownika dniami pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, c) w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, d) za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, za które pracownikowi przysługuje prawo do dodatku w wysokości określonej w pkt 1 lub 2. 2. 50% wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu, niż określone w pkt 1 a–c. Co oznacza normalne wynagrodzenie za godziny nadliczbowe? Kodeks pracy nie zawiera definicji normalnego wynagrodzenia. Stanowisko w tej sprawie wielokrotnie zajmował Sąd Najwyższy, miedzy innymi w wyrokach z 3 czerwca 1986 r. (I PRN 40/86), z 22 czerwca 2011 r. (II PK 3/11), oraz z 15 lutego 2012 r. (I PK 156/11). Przez normalne wynagrodzenie należy zatem rozumieć to, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie. Obejmuje ono zarówno wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania pracownika, jak i dodatkowe jego składniki o charakterze stałym, jeżeli zatrudniony ma do nich prawo zgodnie z przepisami płacowymi obowiązującymi u danego pracodawcy. Do normalnego wynagrodzenia można także zakwalifikować premię. Dzieje się tak jeśli ma ona charakter stały, nie jest uzależniona od osiągnięcia określonych wyników w pracy, nie została objęta zadaniami wykonywanymi w godzinach nadliczbowych. Reasumując, podstawę normalnego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe wylicza się z uwzględnieniem następujących składników: wynagrodzenia zasadniczego wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania zatrudnionego, innych składników wynagrodzenia o stałym charakterze, które przysługują pracownikowi na podstawie przepisów płacowych obowiązujących w danej firmie, do których należą miedzy innymi: dodatek stażowy, dodatek funkcyjny, premia stała, niezależna od wyników pracy, inne stałe dodatki, w tym przysługujące w określonych branżach lub zawodach. Jak wyliczyć normalne wynagrodzenie za godziny nadliczbowe? W celu wyliczenia normalnego wynagrodzenia za nadgodziny należy sumę poszczególnych jego składników podzielić przez wymiar czasu pracy obowiązujący w danym miesiącu. Otrzymaną w ten sposób stawkę za 1 godzinę pomnożyć przez liczbę przepracowanych godzin nadliczbowych. Jak obliczyć dodatek za godziny nadliczbowe? Podstawę obliczenia dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych stanowi wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określone stawką miesięczną lub godzinową. Jeśli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony – 60% wynagrodzenia. W celu obliczenia dodatku za 1 godzinę: według składników wynagrodzenia określonych w stawce miesięcznej w stałej wysokości – należy tę stawkę podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu, według zmiennych składników wynagrodzenia – wynagrodzenie ustalone według zasad obowiązujących przy wyliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy dzieli się przez liczbę godzin przepracowanych przez pracownika w okresie, z którego ustala się to wynagrodzenie. Pkt 1 wskazuje sposób wyliczenia dodatku za 1 godzinę nadliczbową ze stawki osobistego zaszeregowania, przy czym przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu należy rozumieć nominalny wymiar czasu pracy dla danego miesiąca, wyliczony zgodnie z art. 130 Kodeksu pracy. Z kolei ustalając kwotę dodatku z 1 nadgodzinę, o której mowa w pkt 2, czyli z wynagrodzenia zmiennego według zasad obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy, to zgodnie z rozporządzeniem urlopowym podstawę tego dodatku stanowią zmienne miesięczne składniki wynagrodzenia wypłacone pracownikowi w okresie3 miesięcy poprzedzających miesiąc świadczenia pracy nadliczbowej. Należy przy tym pamiętać, że liczba godzin przepracowanych w okresie przyjmowanym do ustalenia wynagrodzenia urlopowego oznacza wszystkie faktycznie przepracowane godziny. Godziny nieprzepracowane z powodu np. absencji zdrowotnej, należy zatem odjąć od nominalnego wymiaru czasu pracy dla danego okresu, natomiast godziny nadpracowane np. nadliczbowe – dodać. Jak wynagradzać za nadgodziny zatrudnionych pracowników w podstawowym systemie czasu pracy na cały etat? Pracodawcy są zobowiązani do przestrzegania przepisów o czasie pracy i godzinach nadliczbowych. Wykonywanie zadań w godzinach wykraczających poza ustalone normy musi być przez pracodawcę odpowiednio wynagradzane. Podstawowy system czasu pracy, to 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym. Pewną elastyczność w gospodarowaniu czasem pracy daje pracodawcom wprowadzenie w firmie innego systemu niż podstawowy (np. równoważny, zadaniowy, przerywany), jak również stosowanie dłuższych okresów rozliczeniowych. Należy jednak pamiętać, że – z wyłączeniem zatrudnionych w ruchu ciągłym – normy czasu pracy są jednakowe dla wszystkich pracowników, a różny może być tylko jego wymiar. Zagadnienia związane z rozliczaniem godzin nadliczbowych są dość rozległe. Zacznijmy więc od wynagradzania za nadgodziny zatrudnionych w podstawowym systemie czasu pracy na cały etat. TABELA WYMIARU CZASU PRACY W 2017 r. (dla pracowników, dla których dniem wolnym, wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy jest sobota) LICZBA GODZIN PRACY LICZBA DNI PRACY STYCZEŃ 168 21 LUTY 160 20 MARZEC 184 23 KWIECIEŃ 152 19 MAJ 168 21 CZERWIEC 168 21 LIPIEC 168 21 SIERPIEŃ 176 22 WRZESIEŃ 168 21 PAŹDZIERNIK 176 22 LISTOPAD 160 20 GRUDZIEŃ 152 19 ŁĄCZNIE 2. 000 250 PRZYKŁAD Rozliczenie godzin nadliczbowych wzór: przykład 1 Pracownik zatrudniony na cały etat w podstawowym systemie czasu pracy, w jednomiesięcznych okresach rozliczeniowym otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości zł, dodatek stażowy w wymiarze 20% (580 zł), dodatek funkcyjny kwotowy – 600 zł oraz premię regulaminową w wysokości 10% (290 zł). Z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy przepracował w maju 2017 r.: w niedzielę 28 maja – 10 godzin od 900 do 1900, w poniedziałek 29 maja – 12 godzin od 700 do 1900, we wtorek 30 maja – 9 godzin od 900 do 1800. Nadgodziny nie zostały zrekompensowane czasem wolnym. Podstawa obliczenia normalnego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe: zł (wynagrodzenie zasadnicze) + 580 zł (dodatek stażowy) + 600 zł (dodatek funkcyjny) + 290 zł (premia regulaminowa) = zł. Wynagrodzenie za 1 godzinę pracy w maju: zł (wynagrodzenie brutto za maj) : 168 godzin (nominalny czas pracy w maju 2017 r.) = 26,01 zł. Liczba godzin nadliczbowych: 10 godzin w niedzielę + 4 godziny w poniedziałek (12 godzin przepracowanych – 8 godzin nominalnego czasu pracy) + 1 godzina we wtorek (9 godzin przepracowanych – 8 godzin nominalnego czasu pracy) = 15 godzin nadliczbowych Normalne wynagrodzenie za godziny nadliczbowe: 26,01 zł (wynagrodzenie za 1 godzinę) x 15 godzin nadliczbowych = 390,15 zł. Podstawa wyliczenia dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych: zł (wynagrodzenie zasadnicze). Kwota dodatku za 1 godzinę nadliczbową: zł (podstawa wyliczenia dodatku) : 168 godzin (nominalny czas pracy w maju 2017 r.) = 17,26 zł. Ustalenie dodatków za godziny nadliczbowe: Dodatek w wysokości 100% przysługuje za 10 godzin przepracowanych w niedzielę. Z kolei dodatek w wysokości 50% przysługuje za 5 godzin (4 godziny przepracowane w poniedziałek + 1 godzinę przepracowaną we wtorek). Dodatek za 10 godzin nadliczbowych w wymiarze 100%: 17,26 zł (dodatek za 1 godzinę pracy nadliczbowej) x 10 godzin = 172,60 zł. Dodatek za 5 godzin nadliczbowych w wymiarze 50%: (17,26 zł x 5 godz.) x 50% = 43,15 zł. Łącznie dodatki za godziny nadliczbowe: 172,60 zł (dodatek za godziny nadliczbowe w wymiarze 100%) + 43,15 zł (dodatek za godziny nadliczbowe w wymiarze 50%) = 215,75 zł. Wynagrodzenie brutto za godziny nadliczbowe w maju: 390,15 zł (normalne wynagrodzenie za godziny nadliczbowe) + 215,75 zł (dodatki za godziny nadliczbowe) = 605,90 zł. PRZYKŁAD Przykład 2 Pracownikowi zatrudnionemu na cały etat w podstawowym systemie czasu pracy, w jednomiesięcznych okresach rozliczeniowych przysługuje wynagrodzenie prowizyjne. W maju 2017 r. przepracował 12 nadgodzin wynikających z przekroczeń dobowych w porze dziennej, za które nie udzielono mu czasu wolnego. Jego wynagrodzenie prowizyjne za luty, marzec, kwiecień i maj 2017 r. wyniosło odpowiednio: zł, zł, zł i zł. W lutym, marcu i kwietniu zatrudniony świadczył pracę zgodnie z nominałem. Normalne wynagrodzenie za 1 godzinę nadliczbową: zł (wynagrodzenie za maj) : 168 godzin (nominalny czas pracy w maju 2017 r.) = 18,45 zł. Normalne wynagrodzenie za godziny nadliczbowe: 18,45 zł x 12 godzin = 221,40 zł. W wynagrodzeniu pracownika nie wyodrębniono stawki osobistego zaszeregowania. Co za tym idzie podstawą wyliczenia dodatków za nadgodziny będzie 60% wynagrodzenia ustalonego jak za urlop wypoczynkowy. Składniki wynagrodzenia przyjmowane do wyliczenia podstawy dodatków za godziny nadliczbowe: zł (prowizja za luty) + zł (prowizja za marzec) + zł (prowizja za kwiecień) = zł. Podstawa wyliczenia dodatków za nadgodziny: zł x 60% = zł. Liczba godzin przepracowanych w miesiącach przyjmowanych do podstawy: 160 godzin nominalnego czasu pracy w lutym 2017 r. + 184 godziny nominalnego czasu pracy w marcu 2017 r. + 152 godziny nominalnego czasu pracy w kwietniu 2017 r. = 496 godzin Dodatek za 1 godzinę nadliczbową: zł : 496 godzin = 9,03 zł. 9,03 zł x 50% = 4,52 zł. Dodatek za 12 godzin nadliczbowych: 4,52 zł x 12 nadgodzin = 54,24 zł. Wynagrodzenie brutto za godziny nadliczbowe w maju: 221,40 zł (normalne wynagrodzenie za godziny nadliczbowe) + 54,24 zł (dodatek za godziny nadliczbowe) = 275,64 zł. PRZYKŁAD Rozliczenie godzin nadliczbowych wzór: przykład 3 Przyjmijmy, że pracownik, o którym mowa w przykładzie 2 wypracował w marcu 2017 r. 8 godzin nadliczbowych z przekroczeń dobowych w porze dziennej, a w kwietniu 2017 r. przebywał przez 5 dni roboczych (40 godzin) na zwolnieniu lekarskim. Przyjmijmy również, że w zł wypłaconych za marzec zawarte było normalne wynagrodzenie wraz z dodatkiem za 8 godzin nadliczbowych, a zł wypłacone za kwiecień stanowiło kwotę wynagrodzenia za czas przepracowany. Wówczas dodatek do wynagrodzenia za godziny nadliczbowe wyniósłby 57,96 zł. Wynika to z następującego wyliczenia. Liczba godzin przepracowanych w miesiącach przyjmowanych do podstawy: (160 godzin nominalnego czasu pracy w lutym 2017 r. + 184 godziny nominalnego czasu pracy w marcu 2017 r. + 152 godziny nominalnego czasu pracy w kwietniu 2017 r.) – (40 godzin zwolnienia chorobowego + 8 godzin nadliczbowych) = 464 godziny. Dodatek za 1 godzinę nadliczbową: zł : 464 godzin = 9,65 zł. 9,65 zł x 50% = 4,83 zł. Dodatek za 12 godzin nadliczbowych: 4,83 zł x 12 nadgodzin = 57,96 zł. PRZYKŁAD Przykład 4 Pracownik jest zatrudniony na cały etat w podstawowym systemie czasu pracy. W jednomiesięcznych okresach rozliczeniowych otrzymuje wynagrodzenie ustalane według stawki godzinowej 15 zł/godzinę. Ponadto przysługuje mu 300 zł dodatku kwotowego za znajomość języków obcych oraz stała premia w wysokości 600 zł. W maju 2017 r. wypracował 16 nadgodzin dobowych w porze dziennej, które nie zostały zrekompensowane czasem wolnym oraz 2 nadgodziny w święto 3 maja, za które nie udzielono mu dnia wolnego. Podstawa obliczenia normalnego wynagrodzenia za godziny nadliczbowe z dodatkowych składników: 300 zł (dodatek za znajomość języków obcych) + 600 zł (premia stała) = 900 zł. Normalne wynagrodzenie za 1 godzinę nadliczbowa z dodatkowych składników: 900 zł : 168 godzin (nominalny czas pracy w maju 2017 r.) = 5,36 zł. Normalne wynagrodzenie za 1 godzinę nadliczbową łącznie: 5,36 zł + 15 zł (stawka godzinowa) = 20,36 zł. Za 18 godzin nadliczbowych normalne wynagrodzenie wynosi: 20,36 zł x 18 godzin = 366,48 zł. Dodatek za 1 godzinę nadliczbową dobową z dodatkiem w wymiarze 50%: 15 zł (stawka osobistego zaszeregowania) x 50% = 7,50 zł Dodatek za 16 godzin nadliczbowych dobowych z dodatkiem w wymiarze 50%: 7,50 zł x 16 nadgodzin = 120 zł. Dodatek za 2 godziny nadliczbowe przepracowane w święto (100% dodatku): 15 zł x 2 nadgodziny = 30 zł. Dodatki za nadgodziny łącznie: 120 zł (dodatek za godziny nadliczbowe w wymiarze 50%) + 30 zł (dodatek za godziny nadliczbowe w wymiarze 100%) = 150 zł. Wynagrodzenie brutto za godziny nadliczbowe w maju: 366,48 zł (normalne wynagrodzenie za godziny nadliczbowe) + 150 zł (dodatki za godziny nadliczbowe) = 516,48 zł. ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1666), § 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. (Dz. U. z 1996 r. nr 62, poz. 289 ze zm.), rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. z 1997 r. Nr 2 poz. 14 ze zm.). Jak rozliczyć godziny nadliczbowe w podanym przypadku: pracownik zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy, w 4 miesięcznym okresie rozliczeniowym pracował w wolną sobotę przez 12 godzin. Do końca okresu rozliczeniowego nie odebrał czasu wolnego. Czy za każdą godzinę pracy należy mu się wynagrodzenie ze 100% dodatkiem?

Pracownik naszej firmy, zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy, wykonywał pracę w każdą wolną sobotę w 3-miesięcznym okresie rozliczeniowym trwającym od września do listopada. W związku z tym doszło do przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy. Jak powinniśmy obliczyć wysokość dodatków za pracę nadliczbową? Czy musimy dokonać odrębnego obliczenia za każdy z poszczególnych miesięcy okresu rozliczeniowego, czy powinniśmy przyjąć jedną uśrednioną stawkę dla całego okresu? Wysokość dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy powinni Państwo obliczać odrębnie za każdy miesiąc okresu Treść jest dostępna bezpłatnie, wystarczy zarejestrować się w serwisie Załóż konto aby otrzymać dostęp do pełnej bazy artykułów oraz wszystkich narzędzi Posiadasz już konto? Zaloguj się. Chcesz dowiedzieć się więcej, sprawdź » Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2022 Źródło: Czy ten artykuł był przydatny? Dziękujemy za powiadomienie Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić. UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł. Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL Jak zdobyć Certyfikat: Czytaj artykuły Rozwiązuj testy Zdobądź certyfikat 1/10 Emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia: 1 stycznia 1 marca 1 czerwca 1 września Następne

eLjXZ.
  • z1zjgg8kq4.pages.dev/158
  • z1zjgg8kq4.pages.dev/75
  • z1zjgg8kq4.pages.dev/89
  • z1zjgg8kq4.pages.dev/390
  • z1zjgg8kq4.pages.dev/213
  • z1zjgg8kq4.pages.dev/305
  • z1zjgg8kq4.pages.dev/217
  • z1zjgg8kq4.pages.dev/14
  • z1zjgg8kq4.pages.dev/115
  • rozliczanie nadgodzin w 4 miesięcznym okresie rozliczeniowym